به نقل از «ایسنا»

هنوز وارد گفتمان توسعه پایدار نشده‌ایم

تاریخ انتشار: ۲۶ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۲۶۷۷۰

ایسنا/خراسان رضوی عبارت «توسعه پایدار» پرسابقه و قدیمی نیست؛ در سال‌های اخیر این عبارت را بارها از زبان کارشناسان و متخصصان در حوزه‌های مختلف شنیده‌ایم اما جهت رسیدن به آن اقدامات عملی کمی شاهد بوده‌ایم، به‌ویژه آنکه در تعریف این عبارت آمده است که "توسعه پایدار" توسعه‌ای است که نیازهای حال حاضر را بدون اینکه توانایی نسل‌های آینده در تأمین نیازهای خود را به خطر بیندازد، تأمین کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اگرچه سازمان ملل در سال ۲۰۱۵ با هدف توسعه پایدار ۱۷ دستور کار را مشخص نموده که با اجرای آن‌ها توسعه پایدار در سال ۲۰۳۰ به اوج می‌رسد و در آن بر مشارکت همگانی دولت‌ها و گروه‌های اصلی شامل زنان، کودکان، جوانان، مردم بومی، سازمان‌های غیردولتی و مقامات محلی، کارگران، اتحادیه‌های کارگری، تجارت و صنعت، جامعه علمی و فناوری و کشاورزی و سایر ذی‌نفعان مانند داوطلبان، مهاجران، بنیادها و جوامع محلی  تأکید شده است، اما ما هنوز برای رسیدن به توسعه پایدار در ابتدای راه هستیم.

بر همین اساس ایسنا برای بررسی بیشتر این مقوله با یکی از کارشناسان و پژوهشگران حوزه توسعه پایدار به گفت‌وگو نشست.

مهدی نایه‌در، پژوهشگر حوزه توسعه پایدار در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: توسعه پایدار به نظر صاحب‌نظران عدم تحمیل آسیب‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی به نسل‌های آینده است، اما با مروری بر برنامه‌های توسعه در ایران می‌بینیم با توجه به گفتمان حاکم، ما اصلاً وارد گفتمان توسعه پایدار نشده‌ایم.

وی افزود: این مقوله از دهه ۱۹۹۰ مطرح‌شده و ما هرچند در گفتارها، عنوان توسعه پایدار را به کار می‌بریم اما واقع امر این است که ما وارد این مقوله نشده‌ایم و در مرحله ماقبل آن یعنی درباره ابعاد توسعه و اینکه تقدم و تأخر توسعه بر کدام وجه باشد قرار داریم.

این پژوهشگر حوزه توسعه پایدار تصریح کرد: اگرچه در گفتار عنوان «توسعه پایدار» را به کار ببریم اما پندار ما مبتنی بر توسعه پایدار نیست و با برنامه‌های توسعه و پروژه‌هایی که در کشور اجرا می‌شود، مشخص است که در گفتار این واژه را به کار می‌بریم اما در پندار و کردار ما پارادایم توسعه پایدار جایگاهی ندارد.

مؤلفه‌های مورد نیاز برای رسیدن به توسعه پایدار

نایه‌در در خصوص مؤلفه‌های مورد نیاز برای رسیدن به این مقوله گفت: باید پیوست‌ها و گزارش‌های توجیهی را جدی بگیریم، چه در بحث برنامه‌ها و چه در بحث پروژه‌های اجرایی که باید گزارش توجیهی داشته باشند و ابعاد مختلف یک طرح و پروژه در نظر قرارگرفته شود؛ اما در نظام اجرایی و سیاست‌گذاری این مقوله کمتر وجود دارد.

وی با بیان اینکه شاهدیم گاهی ۱۰ نماینده مجلس طرحی بدون توجه به پیوست‌ها می‌نویسند، عنوان کرد: باید الزام شود هر برنامه و پروژه پیوست‌های فنی، مالی، اجتماعی، زیست‌محیطی و غیره داشته باشد؛ در غیر این صورت اصلاً نباید مورد بررسی قرار بگیرد و گام بعدی الزام بر در نظر گرفتن پیوست‌ها است تا مدیران نتوانند در رده‌های مختلف، نظر کارشناسان را وتو کنند. به‌عنوان‌مثال وقتی در پروژه‌ای مشکل زیست‌محیطی وجود دارد، مسئول محلی و منطقه‌ای نباید بتواند آن را وتو کند.

این پژوهشگر حوزه توسعه پایدار با بیان اینکه توسعه زمین‌بازی افراد توسعه‌یافته است لذا نمی‌توان انتظار داشت درجایی که آدم‌هایش توسعه‌یافته نیستند، توسعه‌یافتگی اتفاق بیفتد، اضافه کرد: ما نیز به این بحث توجه نداریم و منافع کوتاه‌مدت را برمنافع بلندمدت ترجیح می‌دهیم. این امر ریشه تاریخی و فرهنگی دارد، زیرا ایران جامعه کوتاه‌مدت است و در مسائل مختلف کمتر نسل‌های آینده را در نظر می‌گیریم و به فکر پرهیز از تحمیل هزینه‌ بر آن‌ها نیستیم و منافع بلندمدت را در نظر نمی‌گیریم.

لزوم عمومی شدن گفتمان توسعه پایدار

نایه‌در خاطرنشان کرد: ما جامعه‌ای کوتاه‌مدت و کلنگی هستیم، به عنوان مثال در مقوله ساخت‌وسازها هر ۳۰ سال یک‌خانه را می‌کوبیم و می‌سازیم، لذا باید تغییر نگرش در جامعه اتفاق بیفتد و گفتمان توسعه پایدار گفتمان عمومی شود و البته یک حلقه واسطه‌ای باید به وجود بیاید که گروه‌های مرجع و صاحب‌نظران و اندیشمندان در عمومی شدن این گفتمان کمک کنند و در عرصه حاکمیت نظام اجرایی و تقنینی به این سمت برود که موضوع را جدی بگیرد.

وی یادآور شد: امروز آثار عدم توجه به توسعه پایدار گریبان‌گیر جامعه است، به طوری که در منطقه ترشیز در زمانی با توجه به بحرانی بودن دشت، توسعه باغات اتفاق ‌افتاده و امروز تبعات بی‌توجهی به مقوله توسعه پایدار را در حوزه زیست‌محیطی در این منطقه شاهد هستیم، لذا هیچ‌وقت آینده‌ای که باید درست کنیم برای منطقه نمی‌رسد.

این پژوهشگر حوزه توسعه پایدار بیان کرد: در تصمیم‌گیری‌ها همه‌چیز را به آینده حواله می‌دهیم و نمی‌دانیم این آینده متعلق به چه فردی است؛ ازاین‌رو بی‌نهایت طرح و پروژه را می‌توان مثال زد که ما اجرا کرده و با اجرای آن‌ها  در ویرانی سرزمینمان ‌کوشیده‌ایم. متأسفانه ما منابع کشور را مصرف می‌کنیم و چیزی برای آینده نخواهیم گذاشت.

توسعه پایدار، مستلزم تغییر نگاه جامعه و حاکمیت

نایه‌در با اشاره به اینکه جامعه نیز نقش مؤثری در طی کردن مسیر توسعه پایدار دارد، گفت: مدیران و مسئولان برآیند همین جامعه هستند، لذا رسیدن به  توسعه پایدار، مستلزم تغییر نگاه و رویکرد حاکمیت به برنامه‌های توسعه و پروژه‌هایی است که انجام می‌دهد.

وی با تأکید بر لزوم تغییر نگرش مردم و جامعه نسبت به مقوله توسعه پایدار خاطرنشان کرد: در جامعه ما توسعه پایدار به بعد زیست‌محیطی تقلیل یافته، اما این عبارت به توسعه در همه ابعاد توجه دارد و بعد زیست‌محیطی یکی از ابعاد گسترش امکانات و بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها است.

توسعه و امنیت لازم و ملزوم یکدیگرند

این پژوهشگر حوزه توسعه پایدار با بیان اینکه توسعه و امنیت لازم و ملزوم یکدیگرند؛ اظهار کرد: امنیت دو بعد دارد، یک بعد آن امنیت سخت است که همان توان نظامی و دفاعی است و بعد دیگر بعد نرم امنیت است که حوزه‌های مختلف مانند امنیت اقتصادی، امنیت اجتماعی، امنیت زیست‌محیطی و امنیت غذایی را در برمی‌گیرد و امنیت نرم، محصول توسعه‌یافتگی است. البته این نکته را باید در نظر داشت که الزاماً توان بالا در امنیت سخت نمی‌تواند به توسعه بیانجامد که مثال آن کره شمالی است.

نایه‌در تصریح کرد: دستیابی به توسعه پایدار یعنی توسعه باید منافع نسل‌های آینده را نیز در نظر بگیرد. این امر هم نیازمند تغییر نگرش‌های اجتماعی و هم انجام اقداماتی از سوی حاکمیت است. آنچه در سطح حاکمیتی باید مدنظر باشد، الزام برخورداری تمام برنامه‌ها و فعالیت‌ها در سطوح مختلف ملی، منطقه‌ای و محلی از پیوست‌های توجیهی در زمینه‌های اجرایی، فنی، مالی، اقتصادی، اجتماعی، سیاستی و زیست‌محیطی است و این همان چیزی است که متأسفانه در برنامه‌ها و فعالیت‌های ما فراموش‌شده است.

وی بیان کرد: هرچه میزان توسعه‌نیافتگی بیشتر باشد، بستر ظهور و رشد افراد بنیادگرا و افراطی نیز بیشتر فراهم می‌شود و وقتی نارضایتی‌ها در جامعه به وجود می‌آید، نتیجه این است که به توسعه‌یافتگی در حوزه‌های مختلف توجه نشده است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی اقتصادی توسعه پایدار استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری گفتمان توسعه پایدار توسعه پایدار نسل های آینده زیست محیطی برنامه ها پیوست ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۲۶۷۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«قطع روابط» و «تحریم عملی» نقش مهمی در توقف جنایات رژیم صهیونیستی دارد

وزیر امور خارجه با بیان اینکه چگونگی و کیفیت نقش آفرینی دولت‌های مسلمان در برخورد با جنگ غزه در تاریخ ثبت و ضبط خواهد شد، قطع روابط دیپلماتیک و اقتصادی و تحریم عملی تسلیحاتی و تجاری را ابزار مهمی در توقف نسل‌کشی اسرائیل در غزه و جنایاتش در کرانه و قدس شریف دانست.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، حسین امیرعبداللهیان امروز_ شنبه پانزدهم اردیبهشت_در سخنرانی خود در پانزدهمین نشست سران اسلامی تحت عنوان ارتقای وحدت و همبستگی از طریق گفتگو برای توسعه پایدار در بانجول پایتخت گامبیا، ضمن محکومیت شدید تداوم جنایات وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه مردم مقاوم و مظلوم غزه، بر ضرورت تقویت اتحاد و همبستگی بیش از پیش کشورهای اسلامی برای توقف فوری نسل کشی، جنایات جنگی ترکیبی رژیم صهیونیستی و لزوم ارسال فوری، کافی و بدون مانع کمک‌های بشر دوستانه به سراسر غزه تأکید کرد.

وزیر امور خارجه ادامه داد: بی شک این دوره زمانی نیز با همه مصایب و سختی‌های آن بر ملت فلسطین خواهد گذشت اما چگونگی و کیفیت نقش آفرینی ما دولت‌های مسلمان در برخورد با این بحران در تاریخ ثبت و ضبط خواهد شد. بی تردید قطع روابط دیپلماتیک و اقتصادی و تحریم عملی تسلیحاتی و تجاری ابزار مهمی در توقف نسل کشی اسرائیل در غزه و جنایاتش در کرانه و قدس شریف است. از دولت‌ها و کشورهای مسلمان و آزادیخواهی که در این مسیر اقدام کردند، صمیمانه قدردانی می‌کنیم.

امیرعبداللهیان افزود: تحولات اخیر فلسطین و مقاومت غزه و کرانه بار دیگر ثابت کرد، از بین بردن مقاومت فلسطین و حماس، به عنوان یک حرکت آزادیبخش در مقابل اشغالگر، توهمی بیش نبود. چرا که رژیم اسرائیل یک دولت مشروع نیست، او فقط یک قدرت اشغالگر آپارتاید است و گذشت زمان نیز هرگز به قدرت اشغالگر مشروعیت نمی بخشد. تحقق صلح و امنیت پایدار و عادلانه در منطقه تنها از طریق پایان اشغال سرزمین فلسطین، سوریه و لبنان، بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمین مادری خود و تضمین تحقق حق تعیین سرنوشت میسر است.

رئیس دستگاه دیپلماسی تاکید کرد: کارزار جهانی حمایت از فلسطین و محکومیت جنایات ضد بشری رژیم صهیونیستی با گذشت ۷ ماه از آغاز جنگ همچنان با قدرت ادامه دارد و به دانشگاه‌های آمریکا، اروپا و سایر کشورهای جهان رسیده است. مدعیان دروغین آزادی بیان در غرب، این صدای اعتراضی وجدان‌های بیدار بشری را با سرکوب خشونت آمیز پاسخ می‌دهند و با دیگر رویکرد استانداردهای دوگانه خود را به نمایش می‌گذارند.

امیرعبداللهیان در ادامه خطاب به حاضران جلسه گفت: افکار عمومی جهان و به ویژه جهان اسلام قویاً از ما انتظار دارند تا در نتیجه این اجلاس سران، توصیه و اقدامات مهمی داشته باشیم شامل:

۱- تاکید بر برقراری آتش‌بس فوری، کامل، بی‌قید و شرط و دائم در تمام مناطق غزه از جمله در رفح و حتی کرانه باختری؛

۲- رفع کامل محاصره انسانی غزه؛

۳- تبادل اسرا؛

۴- موظف ساختن رژیم اسرائیل به خروج فوری، کامل و غیرمشروط تمامی نیروهای نظامی و تجهیزات آنها از غزه و تضمین بین المللی بازگشت امن مردم به مناطق و اماکن خود؛

۵- اعمال تحریم فوری تسلیحاتی و تجاری علیه رژیم اسرائیل؛

۶- حمایت از قرار موقت الزام آور دیوان بین الملل دادگستری و فراهم ساختن زمینه محاکمه و مجازات تمامی آمران، عاملان جنایات اسرائیل. برای تضمین صلح و امنیت در منطقه و جهان اسلام، باید رژیم سرکش و اشغالگر فلسطین را متوقف، محاکمه و مجازات کرد.

وزیر امور خارجه یادآور شد: جهان اسلام اکنون در وضعیت بسیار حساس و پیچیده‌ای قرار دارد به نحوی که کشورهای اسلامی در تلاش برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار با طیفی از چالش‌ها ازجمله بی‌ثباتی اقتصادی، ناآرامی‌های سیاسی، درگیری‌های منطقه‌ای، اشغال خارجی، حضور بیگانگان و مداخله قدرت‌های فرا منطقه‌ای مواجه هستند. این چالش‌ها تاکنون به تشدید فقر، تضعیف انسجام اجتماعی و اختلال در روند تلاش‌های توسعه‌ای منجر شده است. با این وجود، این چالش‌ها می‌توانند موجد فرصت‌هایی قابل‌توجه برای پیشرفت و نوآوری در جهان اسلام و شکوفایی تمدن اسلامی باشند.

وی تاکید کرد: میراث فرهنگی غنی، منابع طبیعی متنوع و جمعیت جوان و مستعد کشورهای اسلامی، زمینه‌های مساعدی را برای پیشبرد طرح‌های توسعه پایدار بر اساس شاخص‌ها، معیارها ارزش‌های اسلامی فراهم ساخته است. در این راستا جهان شاهد است که مردان و زنان جوان با استعداد و تلاشگر ایران در مسیر توسعه علم و فناوری بومی شگفتی‌های بزرگی آفریده‌اند. این ظرفیت سرشار در میان همه جوانان کشورهای اسلامی موجود است.

امیرعبداللهیان اضافه کرد: ما بر این باوریم که در راستای تحقق شعار تقویت، اتحاد و همبستگی از طریق توسعه پایدار؛

اول- ملت‌های اسلامی با تمرکز و سرمایه‌گذاری در بخش نیروی انسانی، فناوری و زیرساخت‌ها می‌توانند ظرفیت بزرگ خود را در جهت نیل به اهداف توسعه پایدار ملل مسلمان بکار گیرند.

دوم- جهت تعمیق سطح همکاری‌ها و تسرّی توسعه پایدار و همه‌جانبه می‌بایست شبکه همکاری‌های اقتصادی، فنی، توسعه‌ای، تجاری و مالی- پولی میان کشورهای اسلامی در بستر توافقات و سازوکارهای هدفمند و مشترک، بیش‌ازپیش تقویت گردد.

سوم- ایجاد یک پلتفرم اختصاصی در چارچوب سازمان همکاری اسلامی جهت اشتراک‌گذاری دانش، تخصص و منابع مرتبط با توسعه پایدار لازمه تحقق طرح‌های توسعه‌ای ملل مسلمان است.

چهارم- ارتقای یکپارچگی اقتصادی و تجاری بین کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، بر مبنای ارزش‌ها یک ضرورت است.

پنجم- به‌کارگیری ابتکارات و نوآوری‌های فن آورانه و گسترش تحقیقات علمی به منظور پیشبرد دستور کار تحقق اهداف توسعه پایدار در چارچوب سازمان همکاری اسلامی نیازمند طراحی سازوکاری مناسب است.

وزیر امور خارجه ادامه داد: بی تردید اهداف مهم توسعه پایدار در هر نقطه از جهان بدون تضمین صلح و امنیت پایدار محقق نخواهد شد. همیاری و همکاری کشورها با شعار «امنیت و توسعه پایدار برای همه» ضرورت و فوریت می‌یابد.

امیرعبداللهیان در پایان تاکید کرد: حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق، بار دیگر چهره واقعی رژیم تروریست اسرائیل را آشکار ساخت. جمهوری اسلامی ایران با توسل به قاعده حقوقی دفاع مشروع، و پس از نامید شدن از نقش بازدارنده شورای امنیت سازمان ملل- روز شنبه ۱۳ آوریل، پاسخ نظامی حداقلی و محدودی به اسرائیل داد. البته ما با صدای بلند هشدار دادیم در صورت هر گونه ماجراجویی جدید رژیم اسرائیل علیه منافع ایران در داخل و یا خارج، واکنش بعدی ما علیه اسرائیل حداکثری، فوری و کاملاً پشیمان کننده خواهد بود. این تصمیمی تغییرناپذیر است.

وزیر امور خارجه تصریح کرد: توسل ایران در اعمال حق دفاع مشروع نشان دهنده رویکرد مسئولانه ما نسبت به صلح و امنیت منطقه و جهان است. ما امنیت جهان اسلام و امنیت منطقه را امنیت ایران می‌دانیم و دست دوستی خود را با دولت‌های منطقه و جهان اسلام به گرمی می‌فشریم. رژیم اشغالگر اسرائیل ریشه ناامنی و دشمن مشترک ماست. بار دیگر، آمادگی کامل جمهوری اسلامی ایران را برای همکاری با دولت گامبیا و کلیه دولت‌های عضو سازمان همکاری اسلامی جهت ارتقای کارآیی این سازمان در جهان در حال گذار کنونی با هدف تقویت و تضمین منافع مشترک و صیانت از کیان و استقلال سیاسی و اقتصادی کشورهای اسلامی اعلام می‌کنم.

کد خبر 750561